Mô hình SWOT chỉ dành cho doanh nghiệp lớn và hoạt động lâu năm?
Không, mô hình SWOT có thể được áp dụng cho bất kỳ doanh nghiệp nào, bất kể kích cỡ hay thời gian hoạt động. Thậm chí, việc lập bản mô hình SWOT càng quan trọng đối với các doanh nghiệp mới thành lập, mang lại cái nhìn tổng quan về thị trường và định hướng phát triển trong tương lai.
Mô hình SWOT cũng có thể được sử dụng để đánh giá các sản phẩm, dịch vụ hoặc chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Đây là một công cụ hữu hiệu để doanh nghiệp nghiên cứu giá trị nền tảng trong quá trình xây dựng thương hiệu. Nó giúp cho doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể. Cùng 360Branding tìm hiểu mọi khía cạnh xoay quanh mô hình SWOT của doanh nghiệp.
1. SWOT là gì? Nó có ý nghĩa như thế nào cho doanh nghiệp bạn?
Mô hình SWOT là viết tắt của Strengths (Sức mạnh), Weaknesses (Điểm yếu), Opportunities (Cơ hội) và Threats (Thách thức). Đây là một mô hình phân tích được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực kinh doanh. Công cụ này đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp.
Mô hình SWOT giúp cho doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về các yếu tố nội và ngoại cảnh ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của mình.
1.1 Tại sao bất cứ doanh nghiệp cũng cần lập bản SWOT?
Mô hình SWOT giúp cho doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về tình hình hiện tại và tiềm năng phát triển trong tương lai. Nó cũng giúp cho doanh nghiệp nhận ra các điểm mạnh và điểm yếu của mình, từ đó tìm cách khai thác cơ hội và đối phó với các mối đe dọa.
Việc lập bản mô hình SWOT cũng giúp cho doanh nghiệp có cái nhìn khách quan về bản thân và thị trường. Từ đó đưa ra các quyết định kinh doanh hiệu quả. Nó cũng giúp cho doanh nghiệp có thể định hướng phát triển và tạo ra sự khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh.
1.2 Truy tìm USP – Sức mạnh nền tảng xây dựng thương hiệu
USP (Unique Selling Proposition) là sức mạnh nền tảng của doanh nghiệp, là điểm đặc biệt và khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh. Đây là điểm mạnh của doanh nghiệp, giúp cho thương hiệu của họ được nhận diện và ghi nhớ bởi khách hàng. Mô hình SWOT sẽ cho bạn cái nhìn tổng quan và thấy rõ điểm khác biệt nổi bật của doanh nghiệp.
2. Cách thiết lập bảng SWOT chi tiết nhất
2.1 Các điểm quan trọng cần lưu ý khi xây dựng mô hình SWOT của doanh nghiệp
- Luôn so sánh trong tương quan với đối thủ cạnh tranh.
Xác định rõ phạm trù so sánh và đảm bảo rằng bạn với đối thủ đang trên cùng một thước đo. Bạn chỉ MẠNH thật sự khi đối thủ yếu hơn trong cùng một phạm trù so sánh. Sẽ thật khập khiễng khi doanh nghiệp của bạn mới có chút thành tựu lại chọn so sánh với các ông lớn trong ngành. Đừng nhận định luôn phải chọn Top-of-mind hoặc Thương hiệu nổi tiếng thứ 3 trên thị trường.
- Chọn đúng đối thủ để so sánh.
Lựa chọn các đối thủ trong mô hình SWOT cùng phân đoạn thị trường, cùng phân khúc thị trường hoặc cùng tập khách hàng mục tiêu là những đối thủ phù hợp. Chọn đúng đối tượng so sánh doanh nghiệp sẽ biết chính xác vị thế của mình và từ đó tìm ra điểm đột phá. Và doanh nghiệp bạn hoàn toàn có thể học hỏi từ các “tiền bối” đi trước. Ngoài ra, cũng cần so sánh với các đối thủ mạnh nhất trên thị trường để tìm ra lỗ hổng thị trường.
- Tìm ra lỗ hổng thị trường (GAP)
- Chiến lược SO
SO – Kết hợp giữa điểm mạnh với cơ hội được xem là chiến lược kinh doanh cốt tử của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể lựa chọn SO như là một kiểu Chiến lược tấn công và SW là chiến lược phòng thủ.
- Hành động ngay
Ngay khi nhận ra lỗ hổng thị trường và xác định được chiến lược SO. Chủ Doanh nghiệp cần đặt toàn bộ sức mạnh của công ty vào chiến lược tấn công, hành động ngay thay vì do dự.
Vì đối thủ của bạn cũng đang phân tích bạn và họ cũng đã “ đánh hơi” được mùi cơ hội. Hành động và tham gia vào cuộc đua ngay bây giờ.
2.2 Lập mô hình SWOT như thế nào?
Để lập mô hình SWOT, doanh nghiệp cần phải thu thập thông tin về các yếu tố nội và ngoại cảnh ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của mình. Các yếu tố nội bao gồm các điểm mạnh và điểm yếu của doanh nghiệp, trong khi các yếu tố ngoại cảnh bao gồm các cơ hội và mối đe dọa từ thị trường và đối thủ cạnh tranh. Bạn cần trả lời lần lượt các câu hỏi trong tương quan so sánh với đối thủ cạnh tranh dưới đây:
- Ưu điểm lớn nhất trong sản phẩm/dịch vụ?
- Lợi ích lớn nhất mang lại cho khách hàng?
- Nguồn lực lớn nhất doanh nghiệp hiện có?
- Tài sản phi vật chất (sở hữu trí tuệ/ độc quyền công nghệ…) doanh nghiệp chiếm lĩnh?
- Kênh/ sản phẩm/ đối tượng khách hàng nào đem lại lợi nhuận lớn nhất cho doanh nghiệp?
- Kỹ năng nào doanh nghiệp làm tốt nhất?
Song song với việc nghiên cứu các điểm mạnh là việc tìm ra điểm yếu, gót chân ASIN của doanh nghiệp bằng việc trả lời các câu hỏi:
- Lĩnh vực nào doanh nghiệp cần cẩn trọng?
- Doanh nghiệp đang thiếu/ yếu nguồn lực nào?
- Doanh nghiệp đang yếu ở kỹ năng nào?
- Kênh/ sản phẩm/ đối tượng khách hàng nào khiến doanh nghiệp bị lỗ?
- Những gì cần được cải tiến/thay thế?
2.3 Điểm mạnh thương hiệu là gì?
Điểm mạnh của một thương hiệu là những yếu tố tích cực, đặc biệt và nổi bật giúp cho thương hiệu này có lợi thế so với các đối thủ cạnh tranh. Điểm mạnh thường được xác định dựa trên các yếu tố như sản phẩm/dịch vụ chất lượng, uy tín, thương hiệu, khả năng cạnh tranh, chiến lược marketing, v.v…
Một điểm mạnh của thương hiệu có thể là sự độc đáo của sản phẩm hoặc dịch vụ, sự tận tâm và chuyên nghiệp của đội ngũ nhân viên, hoặc cách thương hiệu này tạo ra giá trị cho khách hàng. Điểm mạnh của thương hiệu cũng có thể là những kỹ năng đặc biệt của doanh nghiệp trong việc phát triển sản phẩm hoặc quản lý chiến lược kinh doanh.
2.4 Điểm yếu thương hiệu là gì?
Điểm yếu của một thương hiệu là những yếu tố tiêu cực, hạn chế và có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của thương hiệu. Điểm yếu thường được xác định dựa trên các yếu tố như sản phẩm/dịch vụ chưa hoàn thiện, chiến lược marketing không hiệu quả, cơ sở hạ tầng kém, v.v…
Một điểm yếu của thương hiệu có thể là sự thiếu hụt về tài chính, khả năng cạnh tranh kém so với các đối thủ, hoặc sự thiếu hiểu biết về thị trường và khách hàng. Điểm yếu của thương hiệu cũng có thể là doanh nghiệp chưa có một hệ thống quản lý chuyên nghiệp hoặc chưa có một chiến lược phát triển rõ ràng.
2.5 Cơ hội thương hiệu là gì?
Cơ hội của một thương hiệu là những yếu tố tích cực và tiềm năng trong tương lai có thể giúp cho thương hiệu này phát triển và tạo ra lợi nhuận. Các cơ hội thường được xác định dựa trên các yếu tố như xu hướng thị trường, nhu cầu của khách hàng, sự thay đổi trong ngành công nghiệp, v.v…
Một cơ hội của thương hiệu có thể là việc mở rộng thị trường, phát triển các sản phẩm/dịch vụ mới, hoặc tận dụng các xu hướng mới trong ngành. Cơ hội của thương hiệu cũng có thể đến từ việc tạo ra mối quan hệ tốt với khách hàng và đối tác, hoặc sử dụng công nghệ mới để cải thiện sản phẩm/dịch vụ.
2.6 Thách thức thương hiệu là gì?
Thách thức của một thương hiệu là những yếu tố tiêu cực và có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của thương hiệu trong tương lai. Các thách thức thường được xác định dựa trên các yếu tố như sự cạnh tranh gay gắt, sự thay đổi trong môi trường kinh doanh, chi phí cao, v.v…
Một thách thức của thương hiệu có thể là sự gia tăng của đối thủ cạnh tranh, sự thay đổi trong thị trường hoặc chính sách của chính phủ, hoặc sự thay đổi trong nhu cầu của khách hàng. Thách thức của thương hiệu cũng có thể đến từ việc giải quyết các vấn đề tài chính hoặc quản lý nhân sự.
3. Mô hình ma trận SWOT của ngành F&B
Để minh họa cho việc áp dụng mô hình SWOT trong thực tế, chúng ta sẽ lấy ví dụ về ngành F&B (Food & Beverage) – ngành kinh doanh dịch vụ ăn uống và thức uống. F&B phát triển mạnh trong thời gian gần đây, họ nhìn thấy cơ hội nào và những yếu tố thách thức mà ta có thể đoán được.
Sau khi có dữ liệu bạn cần lập mô hình ma trận SWOT của doanh nghiệp. Ma trận được trình bày như sau:
3.1 Sức mạnh
Trong ngành F&B, các yếu tố sức mạnh có thể bao gồm:
- Vị trí địa lý thuận lợi: Doanh nghiệp có vị trí địa lý tốt, gần các khu đông dân cư hoặc các khu vực du lịch sẽ có lợi thế cạnh tranh.
- Đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp: Doanh nghiệp có đội ngũ nhân viên tận tâm, chuyên nghiệp và có kinh nghiệm sẽ giúp cho việc phục vụ khách hàng trở nên hiệu quả hơn.
- Thực đơn đa dạng và chất lượng: Các món ăn và thức uống được chế biến từ những nguyên liệu tươi ngon và đa dạng sẽ thu hút khách hàng và tạo nên sự khác biệt so với các đối thủ cạnh tranh.
3.2 Điểm yếu
Trong ngành F&B, các yếu tố điểm yếu có thể bao gồm:
- Chi phí cao: Doanh nghiệp phải đầu tư một số lượng lớn vốn để mua nguyên liệu và thiết bị, cùng với chi phí thuê mặt bằng và chi phí hoạt động hàng ngày. Điều này có thể làm tăng giá thành sản phẩm và ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp.
- Đội ngũ nhân viên không đủ chuyên nghiệp: Nếu doanh nghiệp không có đội ngũ nhân viên đủ chuyên nghiệp, việc phục vụ khách hàng sẽ không đạt được chất lượng và có thể gây mất lòng tin của khách hàng.
- Cạnh tranh gay gắt: Ngành F&B là một ngành kinh doanh cạnh tranh, với sự xuất hiện của nhiều đối thủ cùng hoạt động trong cùng một khu vực. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải có những chiến lược và sản phẩm đặc biệt để thu hút khách hàng.
3.3 Cơ hội
Trong ngành F&B, các cơ hội có thể bao gồm:
- Tăng cường quảng cáo và marketing: Việc tăng cường quảng cáo và marketing sẽ giúp cho doanh nghiệp được nhận diện và thu hút khách hàng mới.
- Mở rộng thị trường: Doanh nghiệp có thể mở rộng thị trường bằng cách mở rộng số lượng chi nhánh hoặc hợp tác với các đối tác khác.
- Phát triển các sản phẩm mới: Việc phát triển các sản phẩm mới và đa dạng hóa thực đơn sẽ giúp cho doanh nghiệp thu hút được nhiều đối tượng khách hàng hơn.
3.4 Thách thức
Trong ngành F&B, các thách thức có thể bao gồm:
- Sự cạnh tranh từ các đối thủ: Các doanh nghiệp cùng hoạt động trong ngành F&B sẽ luôn là thách thức tiềm tàng.
- Thay đổi thị trường và xu hướng ẩm thực: Thị trường và xu hướng ẩm thực có thể thay đổi nhanh chóng, doanh nghiệp cần phải luôn cập nhật và thích nghi để không bị tụt lại.
- Khách hàng không hài lòng với chất lượng sản phẩm và dịch vụ: Nếu khách hàng không hài lòng với chất lượng sản phẩm và dịch vụ, họ có thể chuyển sang sử dụng dịch vụ của các đối thủ cạnh tranh.
Kết luận
Mô hình SWOT là một công cụ quan trọng giúp cho doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan về tình hình hiện tại và tiềm năng phát triển trong tương lai. Việc lập bảng mô hình SWOT SWOT đúng cách và tìm USP của doanh nghiệp sẽ giúp cho thương hiệu được nhận diện và ghi nhớ bởi khách hàng.
Với những điểm nhấn và ví dụ cụ thể trong bài viết, hy vọng rằng bạn sẽ xây dựng và khám phá ra giá trị nền tảng của doanh nghiệp. Mô hình SWOT là một công cụ hữu hiệu để xây dựng thương hiệu. Chiến lược thương hiệu là một quá trình luôn hướng tới đích và đi từ giá trị nền tảng.
Cảm ơn bạn đã đọc bài viết và còn nhiều thông tin hữu ích khác có trên Fanpage 360Branding.
